بررسی مورفومریستیک و خصوصیات توصیفی ماهی قزل‌آلای خال‌قرمز (Salmo trutta fario) در حوزه دریاچه سد لار استان مازندران

چکیده[1] قزل‌آلای خال‌قرمز جمعیتی آسیب‌پذیر از ماهی آزاد دریای خزر بوده و معمولاً در بالادست بیش‌تر رودخانه‌های حوزه دریای خزر، رودخانه لیقوان­چای تبریز و دریاچه سد کرج انتشار دارد. در دریاچه سد لار استان مازندران این ماهی دارای ذخایر خوبی است، به‌طوری‌که در تابستان 1385 تعداد 17862 فقره پروانه صید این ماهی صادر گردید. هدف از این مطالعه، بررسی خصوصیات ریخت‌شناختی این گونه در حوزه دریاچه سد لار بوده و به این منظور 190 نمونه قزل‌آلای خال‌قرمز از رودخانه‌های الرم، آب سفید، کمردشت و دلیچایی این حوزه به‌وسیله دستگاه الکتروشوکر در پاییز 1387 و تابستان و پاییز 1388 صید و مورد بررسی قرار گرفتند. ماهیان مورد بررسی دارای‌ میانگین وزن 4/103±86/136 گرم و طول چنگالی 6/49±81/212 میلی‌متر بودند. نتایج نشان داد که در بین 17 متغیر شمارش شده در ماهی قزل‌آلا، تعداد فلس‌های روی خط جانبی 134-108 عدد، تعداد شعاع‌های غیرمنشعب و منشعب در باله پشتی به‌ترتیب 5-2 و 11-8 عدد و در باله مخرجی به‌ترتیب 5-2 و 9-6 عدد، خارهای آبششی 21-15 عدد و تعداد مهره‌های ستون فقرات 60-57 عدد می‌باشد. در بین 31 عامل سنجشی، میانگین‌های طول سر 4/1±34/22، ارتفاع سر 1/1±80/14، ارتفاع بیشینه بدن 7/1±87/20، طول قاعده باله پشتی 2/1±52/12، طول باله سینه‌ای 2/1±60/15، طول باله شکمی 0/1±39/12، طول قاعده باله مخرجی 9/0±38/9، فاصله پیش‌پشتی 9/1±24/41 و فاصله پیش‌شکمی 3/2±84/46 درصد طول چنگالی بدن می‌باشد. بین دو جنس نر و ماده تفاوت مریستیکی مشاهده نگردید اما از نظر مورفومتریک در 18 عامل اختلاف آماری مشاهده گردید که در 9 عامل اختلاف در حد 001/0α=، در 5 عامل اختلاف در حد 01/0 α=و در 4 عامل اختلاف در حد 05/0α= وجود دارد. در یک جمع‌بندی می‌توان گفت که نتایج داده‌های مورفومریستیک بررسی کنونی اختلافات زیادی با نتایج بررسی در آب‌های جمهوری آذربایجان داشته و به احتمال قوی جمعیت حوزه دریاچه سد لار، جمعیت مجزایی می‌باشد. *مسئول مکاتبه: [email protected]